Kira sözleşmesi sona erdiğinde, kiracının taşınmazı eksiksiz ve zamanında tahliye etmesi, anahtar teslimi sürecini usulüne uygun şekilde gerçekleştirmesi önemlidir. Anahtar teslimi, kiracının sorumluluklarını tam anlamıyla yerine getirdiğini ve taşınmazı beklendiği şekilde geri teslim ettiğini ispatlayan önemli bir süreçtir. Fiilen taşınmazı boşaltmış olsa dahi anahtarı usulüne uygun şekilde teslim etmeyen kiracının, kira ilişkisinden doğan yükümlülükleri devam edecektir.

Anahtar teslimi, kiracı tarafından taşınmazın tahliyesi anında yapılmalı ve mal sahibi, kiraya veren veya bunların atadığı vekil tarafından taşınmazın son durumu kontrol edilmelidir. Tüm bu hususların bir teslim tutanağı ile kayıt altına alınması hem kiracı hem de kiraya veren açısından faydalı olacaktır.

1. Anahtar Teslim Tutanağı ve İçeriğinde Bulunması Gerekenler

Kiracı, evi geri teslim etmeye uygun hale getirdikten sonra anahtarı teslim edeceği sırada mutlaka teslim tutanağı tutulmasını talep etmelidir. Bu husus, hem kendi yükümlülüklerinin sona erdiğini ispat edecek hem de daha sonra kiralanan taşınmazın hasar durumu bakımından kendisi lehine delil teşkil edecektir. Yine kiraya veren de taşınmazda varsa bir hasar durumu, bunu tutanağa geçerek kiracı sebebiyle zarara uğradığını kolayca ispat edebilecek ve tazminata hak kazanabilecektir.

Teslim tutanağı tutulurken öncelikle teslim tarihi ve saatinin belirtilmesi uygun olacaktır. Bu tarih ve saat itibarıyla kiracının yükümlülükleri sona ermiş sayılacaktır. Varsa depozito ödemesinin iade edildiği ve iade edilen tutar tutanağa geçirilmelidir. Taraflar arasında varsa borç-alacak durumu, tutarlarıyla ve borç sebebi ile birlikte yazılmalıdır. Tarafların birbirine borcunun kalmadığı durumda ise birbirlerini ibra ettiklerine ilişkin bir ibare de tutanakta yer almalıdır.

Kiraya verildiği sırada taşınmazda bulunan demirbaşlar ve diğer eşyaların güncel durumu da tutanakta yer almalıdır. Kullanımdan kaynaklı olan eskimeler dışındaki büyük hasarlar için kiraya veren daha sonra tazminat talep edebileceğinden bu husus oldukça önemlidir. Ayrıca, kiraya veren teslim aldığı sırada evi bizzat kontrol etmeli veya ettirmeli ve varsa hasara uğrayan kısımları fotoğraflamalıdır. Yine kiracı da, herhangi bir hasara sebebiyet vermediğini kanıtlamak adına evin her tarafı görülecek şekilde evin fotoğraflarını çekerek saklamalıdır.

2. Kiraya Veren ya da Ev Sahibinin Anahtarı Teslim Almaktan Kaçınması

Kiraya veren, kötü niyetli şekilde anahtarı teslim almaktan kaçınabilir veya kendisi yerine sözlü olarak belirttiği bir kimseye anahtarın teslim edilmesini talep edebilir. Böyle bir durumda dahi kiracı bildirim yaparak ve bu bildirimi yaptığını da ispatlayarak anahtarı bir şekilde teslim etmelidir. Sözlü olarak kendisine bildirilen bir kimseye anahtarı teslim eden kiracı, daha sonra anahtarı teslim etmediği iddiasıyla karşı karşıya gelebilir. Bu sebeple, ispatı mümkün olmayacak şekilde yazılı şekilde yetkilendirilmeyen bir kimseye anahtar teslim edilmemelidir.

Anılan durumlardan biriyle karşılaşan kiracı, anahtarı iki yolla teslim ederek bu yükümlülüğünden kurtulabilir. Bunlardan ilki, kiracının mahkemeden anahtarın teslimi için tevdi yeri gösterilmesini talep etmesidir. Mahkemenin göstereceği tevdi yerine anahtarı bırakan kiracı, bıraktığı yeri, bıraktığı tarihi ve bildirmesi gerekiyorsa diğer hususları da belirtir şekilde bir bildirimi kiraya verene göndermelidir. İspat kolaylığı açısından bu bildirimin noterden ihtarname yoluyla yapılması uygun olacaktır.

Kiraya verenin anahtarı almaktan kaçındığı durumda izlenebilecek olan ikinci yol ise, anahtar ile birlikte notere giderek anahtarı notere teslim etmek ve bir ihtarname göndererek durumu kiraya verene bildirmektir. Mahkeme süreci yerine bu işlem daha hızlı ve daha az masraflı olacaktır. Bu iki yoldan birini izlemeyen kiracı, sözleşmesel yükümlülükleri devam edeceğinden daha fazla zarara uğrayabilir. Bu sebeple, yapılması gereken teslim masraflarından kaçınmamak kiracıyı daha sonra daha büyük masraflardan kurtaracaktır.

3. Sonuç

Kira ilişkisi sonunda anahtarın teslim edilip edilmediğinin ispatı kiracı üzerindedir. Kiracı anahtarı teslim etmez veya teslim ettiğini ispat edemezse tahliye gerçekleşmemiş sayılır ve böyle bir durumda da kiracının kira ödeme borcu ve diğer kira yükümlülükleri devam eder. Kiraya veren, anahtarı teslim almaktan kaçınsa dahi kiracı, mahkeme ya da noter aracılığıyla anahtarı uygun bir yere bırakarak kiraya verene bildirim yapmalıdır.

Kira ilişkisi, başlangıcı, devamı ve sonu itibarıyla pek çok hukuki ilişkiyi içinde barındırmaktadır. Haklarınızı öğrenmek, süreçleri doğru şekilde yönetmek ve gereksiz zararlara uğramamak adına uzman bir avukattan destek almanızı tavsiye ederiz.