1. Kira Bedeli Üçüncü Bir Kişiye Ödenebilir Mi?

Genel prensip olarak, kira bedelinin, kira sözleşmesinde belirtilen ve kiraya veren adına açılmış banka hesabına ödenmesi esastır. Bu, borcun ifa edildiği ve kiracının borcundan kurtulduğu anlamına gelir. Türk Borçlar Kanunu'na göre, borcun ifa edilmesi, alacaklıya veya onun yetkilendirdiği bir kişiye ödeme yapılmasıyla gerçekleşir.

Kiraya verenin talebi üzerine, kira bedelinin başka bir hesaba (üçüncü bir kişiye) ödenmesi halinde, bu ödemenin hukuken geçerli sayılabilmesi için kiraya verenin açık ve yazılı onayı gereklidir. Bu yazılı onay, "muvafakatname" olarak adlandırılabilir ve ödemenin üçüncü kişiye yapılmasını kabul ettiğini gösterir. Aksi takdirde, yani yazılı bir onay olmaksızın, kira bedelinin üçüncü bir kişiye ödenmesi, kiracıyı kira borcundan kurtarmaz.

Örnek Durum: Ev sahibinizin size "Hesabımda haciz var, kirayı babamın hesabına yatır" şeklinde sözlü bir talimat verdiğini varsayalım. Eğer siz bu sözlü beyana güvenerek kira bedelini ev sahibinizin babasının hesabına yatırırsanız, hukuken kira borcunuzu ödememiş sayılırsınız. Çünkü sözlü beyanlar, bu tür durumlarda hukuken bağlayıcı değildir ve ispat açısından yeterli değildir. Bu durumda, ev sahibi kira borcunun ödenmediğini iddia edebilir ve icra takibi başlatabilir.

2. Kira Ödemesi Ev Sahibinin Hesabına Yatmak Zorunda Mı?

Evet, yasalara ve Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarına göre kira bedeli, kira sözleşmesinde belirtilen banka hesabına yatırılmalıdır. Kira borcu, ancak alacaklıya (kiraya verene) veya onun yetkilendirdiği bir kişiye ödendiğinde sona erer. Bu yetkilendirme de yukarıda belirtildiği gibi yazılı olmalıdır.

Eğer kira sözleşmesinde "kira bedeli kiraya verenin [Hesap No] numaralı hesabına ödenecektir" ibaresi yer alıyorsa, bu şart bağlayıcıdır. Başka bir kişinin hesabına yapılan ödemeler, kiraya verenin yazılı onayı olmadıkça geçersiz sayılır.

İspat Yükümlülüğü: Kiracı, kira borcunu ödediğini her zaman ispata hazır olmalıdır. Bunun için banka dekontları, ödeme makbuzları gibi belgeler büyük önem taşır. Ancak bu belgeler bile, ödemenin doğrudan kiraya verenin hesabına yapıldığını veya kiraya verenin yazılı onayıyla üçüncü bir hesaba yapıldığını kanıtlamalıdır. Açıklama kısmına kira dönemi, hangi aya ait olduğu gibi bilgileri detaylıca yazmak, olası uyuşmazlıklarda kiracının elini güçlendirecektir.

3. Mülk Sahibine Yapılmayan Kira Ödemesi

Kira bedelinin yalnızca kira sözleşmesinde belirtilen banka hesabına veya kiraya verenin yazılı olarak onayladığı bir hesaba ödenmesi gerekir. Mülk sahibinin bilgisi ve onayı olmadan üçüncü bir kişiye yapılan ödemeler hukuken geçerli sayılmaz ve bu halde mülk sahibine yapılmayan kira ödemesi kiracıyı kira borcundan kurtarmaz.

Bu durumun kiracı için doğurabileceği riskler şunlardır:

• Tekrar Ödeme Yükümlülüğü: Kiracı, üçüncü bir kişiye ödeme yapmış olsa bile, kiraya veren tarafından bu ödemenin geçerli sayılmaması durumunda kira borcunu tekrar kiraya verene ödemek zorunda kalabilir. Bu, kiracı için iki kez ödeme yapmak anlamına gelir.
• İcra Takibi ve Tahliye: Mülk sahibi, kira borcunun ödenmediğini öne sürerek kiracı hakkında icra takibi başlatabilir. Eğer kiracı, borcunu yazılı onayla üçüncü kişiye ödediğini kanıtlayamazsa, icra takibi sonucunda kira borcunun ödenmediği kabul edilebilir ve kiracının tahliyesine karar verilebilir. Bu, kira sözleşmesinin feshedilmesi ve kiracının taşınmazdan çıkarılması anlamına gelir.
• Hukuki Süreç ve Masraflar: Kira borcunun ödenmediği iddiasıyla açılacak bir dava veya icra takibi, kiracı için uzun ve maliyetli bir hukuki sürece yol açabilir. Dava masrafları, avukatlık ücretleri ve olası tazminatlar kiracının sırtına binebilir.

4. Kirayı Ev Sahibinin Oğluna veya Akrabasına Yatırmak Geçerli Midir?

Kiracının kirayı ev sahibinin oğluna, eşine veya başka bir akrabasına yatırması halinde kira borcundan kurtulabilmesi için, yine kiraya verenin yazılı muvafakati şarttır. Bu yazılı muvafakatname olmadan yapılan ödemeler, kiracıyı borcundan kurtarmaz ve tahliye riskiyle karşı karşıya kalmasına neden olur.

Bu konuda önemli bir örnek, Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'nin 2017/1881 Esas, 2017/4519 Karar sayılı içtihatıdır. Bu kararda:

• Olay: Kiracı, kira bedelini ev sahibinin annesinin hesabına "oğlu [Ev Sahibinin Adı]'na ait 2 senelik konut kira bedeli" açıklamasıyla yatırdığını ve bu şekilde borcunu ödediğini savunmuştur. Kiracı, ödeme dekontlarını mahkemeye sunmuştur.
• Mahkemenin İlk Kararı: Yerel mahkeme, üçüncü şahsa yapılan ödemenin takip konusu kira alacağına ilişkin olduğunu kabul ederek, kiracının borcunun bir kısmının ödendiğine ve kalan borcun tahsiline ve tahliyeye karar vermiştir.
• Yargıtay'ın Değerlendirmesi ve Kararı: Yargıtay, bu kararı bozmuştur. Yargıtay, "Kira bedeli aksi kararlaştırılmadıkça kiraya verene ödenmesi gereken borçlardan olup üçüncü kişiye yapılan ödeme kiracıyı borcundan kurtarmaz. Bu nedenle davacı alacaklı tarafından kira ödemesi olarak kabul edilmeyen üçüncü şahıs adına yapılan ödemeler davalı kiracı şirketi borçtan kurtarmaz." ifadelerini kullanarak, kiraya verenin yazılı onayı olmaksızın üçüncü kişilere yapılan ödemelerin geçersiz olduğunu ve kiracıyı borçtan kurtarmayacağını açıkça belirtmiştir.

Bu Yargıtay kararı, kiraya verenin yazılı ve açık rızası olmaksızın yapılan üçüncü kişi ödemelerinin kiracı için ciddi sonuçlar doğuracağının en net göstergelerinden biridir.

5. Önemli Hususlar ve Tavsiyeler

• Yazılı Onay Şartı: Kira ödemesini ev sahibiniz dışında birine yapmanız isteniyorsa, bu talep mutlaka yazılı olarak alınmalı ve kira sözleşmesine eklenmelidir. Bu yazılı onayda, ödemenin yapılacağı üçüncü kişinin adı, soyadı, banka hesap bilgileri ve ödemenin hangi dönemlere ait olduğu net bir şekilde belirtilmelidir.
• Sözlü Beyanlara İtibar Etmeyin: Ev sahibinizin "Sözle hallederiz," "Sana güveniyorum," "Sorun olmaz" gibi sözlü beyanlarına güvenerek üçüncü kişiye ödeme yapmaktan kaçının. Hukuki süreçlerde sözlü anlaşmaların ispatı oldukça güçtür.
• Dekontları Saklayın: Tüm kira ödemelerinizi banka kanalıyla yapın ve banka dekontlarını düzenli olarak saklayın. Dekontun açıklama kısmına "2025 Nisan Ayı Kira Bedeli" gibi net ifadeler yazarak ödemenin amacını belirtin.
• Şüphe Durumunda Hukuki Destek Alın: Eğer kira ödemeleri konusunda bir belirsizlik veya anlaşmazlık yaşanıyorsa, bir avukattan hukuki danışmanlık almak en doğru yaklaşımdır.

Unutmayın, kira ödemeleri konusundaki hassasiyet, hem kiracının haklarını koruması hem de gelecekte yaşanabilecek hukuki sorunların önüne geçilmesi açısından hayati önem taşır. Kira borcunuzu ödediğinizden emin olmanın tek yolu, yasalara uygun hareket etmek ve tüm ödemeleri belgelendirmektir.