1. 2024 Çalışma İzni Kriterleri: Neler Değişti?

2 Şubat 2022 tarih ve 31738 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği (“Yönetmelik”), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından yapılan yeni düzenlemelerle güncellenmiştir. Yönetmelik’in 22. maddesine dayanılarak çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde esas alınan kriterler, 1 Ekim 2024 itibarıyla yürürlüğe giren değişikliklerle revize edilmiştir. Güncellenen kriterler kapsamında istihdam, mali yeterlilik ve ücret konularında önemli değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca çeşitli sektörler, meslek grupları veya iş türlerine yönelik özel düzenlemeler getirilmiştir.

2. Güncellenen Kriterler ve İstisnalar

Çalışma izni başvurularında dikkate alınan kriterler güncellenmiş, bazı yabancı çalışanlara yönelik istisnalar genişletilmiştir. Bu bağlamda, yeni kriterlerde ve bu kriterlere ilişkin istisnalarda; işyerinin bilanço esasına tabi olup olmadığı, işletmenin yeni kurulmuş bir yapı mı yoksa faaliyette bulunan bir kuruluş mu olduğu, adi ortaklık durumu, yabancı kişinin Türkiye’de daha önce yasal olarak bulunup bulunmadığı gibi unsurlar dikkate alınmaktadır. Değerlendirme kriterlerinden muafiyet sağlayan yabancıların kapsamı genişletilmiştir. Buna göre:

• Çalışma izni, kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni veya insan ticareti mağduru ikamet izniyle en az sekiz yıl Türkiye’de bulunmuş olan yabancılar,
• Türk vatandaşlarına özgü iş ve meslekler hariç olmak üzere İçişleri veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu belirtilen ya da Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’nce uluslararası işgücü politikası kapsamında uygun görülen Türk soylu yabancılar,
• Uzun dönem ikamet izni sahibi yabancılar, bu muafiyet kapsamına dahil edilmiştir.

3. Sektör Bazlı Özel Kriterler

Yeni düzenlemelerle birlikte, yabancı çalışan istihdam edecek işyerlerinin faaliyet alanlarına ve yabancı çalışanın görev yapacağı iş türlerine özel kriterler belirlenmiştir. Örneğin; bilişim, eğitim, ev hizmetleri (çocuk bakımı, engelli ve yaşlı bakımı), havacılık, ileri teknoloji sektörleri (nitelikli yatırımlar, Ar-Ge ve tasarım merkezleri), kamu projeleri, sağlık ve turizm gibi alanlarda çalışacak yabancılar için farklı değerlendirme ölçütleri getirilmiştir. Ayrıca yabancı öğrencilerin çalışma izni başvurularında uygulanacak özel kriterler de oluşturulmuştur.

4. Mali Yeterlilik Kriterleri ve Yeni Eşikler

Mali yeterlilik kriterleri çerçevesinde, işyerinin ödenmiş sermayesi, net satış rakamları ve şirket ortağı yabancıların sermaye payına ilişkin eşikler yeniden belirlenmiştir. Ancak bu yeni eşik değerler 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girecektir. Bu tarihe kadar yapılacak başvurularda mevcut mali yeterlilik kriterleri uygulanmaya devam edecektir. Buna göre, işyerlerinin en az 100.000 TL ödenmiş sermayeye, 800.000 TL brüt satış tutarına ya da 150.000 ABD Doları ihracat hacmine sahip olması gerekmektedir. Şirket ortağı olan yabancıların ise sermaye paylarının en az 40.000 TL olması yeterli sayılacaktır.

Çalışma izni uzatma başvurularında ise ilk başvuru tarihinde geçerli olan mali yeterlilik kriterleri esas alınacaktır. Örneğin, 1 Ekim 2024 öncesinde yapılan bir başvuru için alınan izin daha sonra uzatılmak istenirse, bu başvuruda 1 Ekim 2024’ten önce yürürlükte olan kriterler dikkate alınacaktır.